W tym roku UE wdroży rozporządzenie umożliwiające odzyskanie wody ze ścieków oczyszczonych. Polska firma technologiczna od lat opracowuje takie rozwiązania
11.05.2020

Susza w Polsce – IMGW: jedna z najgorszych sytuacji w historii pomiarów – od ponad 100 lat. – Prognozy hydrologiczne nie są optymistyczne. Jest to jedna z najgorszych sytuacji w historii pomiarów hydrologicznych w kraju. 42 stacje mierzące przepływ wód w rzekach, na 500 istniejących, odnotowały stan poniżej normy. W zeszłym roku było ich ok. 10 – poinformował rzecznik prasowy IMGW Grzegorz Walijewski.

W związku z trudną sytuacją spowodowaną postępującymi zmianami klimatu oraz suszą, Unia Europejska od kilku lat podejmuje szereg różnorakich działań, aby zmniejszyć ryzyko niedoboru wody do nawadniania upraw. Parlament Europejski i Rada UE obecnie proceduje projekt rozporządzenia, które pozwoli wykorzystywać ścieki komunalne do nawadniania terenów w rolnictwie. Projekt procedowany jest od 2018 roku, a jego celem jest zharmonizowanie minimalnych standardów jakości odzyskiwanej wody w krajach członkowskich UE, co pozwoli rolnikom na wykorzystywanie wody odzyskanej ze ścieków. W tym roku rozporządzenie powinno zostać przyjęte i zacząć obowiązywać z zachowaniem trzyletniego okresu przejściowego.

Sposób na skutki suszy – odzysk wody ze ścieków

Rozporządzenie ma skłonić do bardziej wydajnego wykorzystania wody i jej ponownego wykorzystania, w szczególności do celów rolniczych. Dlaczego? Rolnictwo jest głównym sektorem odpowiadającym za zużycie wody. Jest ona potrzebna między innymi do utrzymywania czystości pomieszczeń gospodarczych, sprzętów rolniczych i zwierząt czy podlewania upraw. Rozporządzenie pozwoli na dostosowanie się do skutków postępujących zmian klimatycznych oraz zapewnienie dostatecznej ilości wody do irygacji pól, zwłaszcza podczas dotkliwych upałów, co może bezpośrednio zapobiec negatywnym skutkom dotkliwych susz - w szczególności osłabieniu upraw, mniejszym zbiorom i niedoborom żywności.

Czy jednak możliwe będzie w Polsce zastąpienie wody wykorzystywanej rolniczo wodą z tzw. wtórnego obiegu? Część rolników pozostaje sceptyczna, natomiast eksperci nie mają wątpliwości – takie rozwiązania będą musiały zostać w Polsce wprowadzone. Polska jest na przedostatnim miejscu w Europie jeśli chodzi o zasobność odnawialnych zasobów wody słodkiej w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Oprócz tego, w jednej trzeciej gmin występuje problem zanieczyszczania wód powierzchniowych. Tak poważna sytuacja będzie wymagała dużych zmian i odpowiedzialnego gospodarowania zasobami wodnymi, a także zwrotu w kierunku odzyskiwania wody ze ścieków, aby oszczędzać naturalne zasoby wody pitnej.

W UE odzyskuje się ok. 1 mld m3 wody ścieków rocznie. Zgodnie z przewidywaniami unijnych organów, wejście rozporządzenia w życie może zwiększyć odzysk wody ze ścieków nawet do 6,6 mld m3 w roku 2025. Takie rozwiązania przełożą się bezpośrednio na oszczędzanie wody z naturalnych źródeł – pobór wody ze źródeł naturalnych do nawadniania, według założeń, ma się zmniejszyć o ponad 5% do 2025 roku.

Założenia gospodarki o obiegu zamkniętym

Maksymalizacja wykorzystania wody z odzysku zgodna jest z ideą gospodarki o obiegu zamkniętym, która zakłada utrzymywanie wartości produktów, materiałów i zasobów w gospodarce tak długo, jak to możliwe, przy jednoczesnym ograniczeniu wytwarzania odpadów do minimum. Idea gospodarki o obiegu zamkniętym ma na celu zwiększenie konkurencyjności UE oraz ochronę przedsiębiorstw przed niedoborem zasobów i niestabilnością cen, przy  jednoczesnym stworzeniu miejsc pracy dla osób o różnych kwalifikacjach ze względu na wdrożenie wielu innowacyjnych i wydajniejszych sposobów produkcji i konsumpcji. Jednak głównym jej celem, jest oszczędność energii i uniknięcie nieodwracalnych szkód spowodowanych wykorzystywaniem zasobów na poziomie przewyższającym zdolność Ziemi do odnowienia ich pod względem klimatu i różnorodności biologicznej oraz zanieczyszczenia powietrza, gleby i wody.

Recykling ścieków w Polsce

Oprócz środków w zakresie efektywnego wykorzystania wody, powtórne wykorzystanie oczyszczonych ścieków w bezpiecznych i opłacalnych warunkach jest cennym, lecz mało wykorzystywanym sposobem zwiększenia zasobów wody i odciążenia nadmiernie eksploatowanych zasobów wodnych w UE. Kilka państw członkowskich ma wieloletnie i udane doświadczenia w ponownym wykorzystaniu wody do różnych celów, należy jednak podkreślić, że również w Polsce takie innowacyjne rozwiązania z powodzeniem są rozwijane – przykładem może być między innymi oczyszczalnia ścieków dla Stacji Narciarskiej Kasina Ski, czy oczyszczalnia dla Hotelu Bania**** Thermal & Ski w Białce Tatrzańskiej, obie zrealizowane przez firmę Schwander Polska – specjalizującej się w najnowocześniejszej technologii oczyszczania ścieków – technologii bioreaktorów membranowych MBR. Ponadto wszystkie oczyszczalnie Schwander Polska wykorzystują filtrat jako wodę technologiczną do pracy urządzeń oczyszczalni – ścieki oczyszczone w MBR są całkowicie pozbawione zawiesiny, co sprawia, że można je bezpiecznie wykorzystywać do pracy urządzeń oczyszczalni.
Firma Schwander Polska jest liderem nowoczesnej technologii oczyszczania ścieków w Polsce z olbrzymim doświadczeniem – może poszczycić się ponad 50 zaprojektowanymi i wybudowanymi oczyszczalniami ścieków MBR. Schwander Polska od dawna promuje odzyskiwanie wody ze ścieków oczyszczonych – w toku wieloletnich badań i współpracy z Politechniką Krakowską firmie udało się dopracować technologię oczyszczania w stopniu pozwalającym uzyskać niezrównaną jakość ścieku oczyszczonego, pozwalającą na bezproblemowe i bezpieczne ponowne wykorzystanie.

Oczyszczalnia ścieków z solarną suszarnią osadów w Kunowie – Generalny Wykonawca: Schwander Polska
 
Jak podkreśla Prezes Zarządu Schwander Polska, Stanisław Malinowski, Rozporządzenie Rady UE i Parlamentu Europejskiego w sprawie opracowania parametrów ścieków oczyszczonych umożliwiających ich rolnicze wykorzystanie może być długo oczekiwanym przełomem w kwestii odzysku wody ze ścieków oczyszczonych:
 
„Nasza firma już dawno przygotowała takie rozwiązania, ale przepisy blokowały ten pomysł. Obecnie mianem „ścieku oczyszczonego” określa się zarówno ściek po klasycznej oczyszczalni, który zdecydowanie nie spełnia żadnych norm pozwalających na jego powtórne wykorzystanie, jak i wysoko jakościowy ściek oczyszczony po filtracji membranowej, który spełnia wyśrubowane normy jakości i bezpieczeństwa i nadaje się do ponownego wykorzystania. Należałoby w końcu w ujęciu prawnym rozróżnić i uregulować te dwa pojęcia. Problemem jest również brak wsparcia systemowego ze strony Państwa dla przełomowych i innowacyjnych technologii oczyszczania ścieków. Jako firma skupiająca się na innowacjach, wykonujemy dużą pracę w zakresie uświadamiania władz samorządowych w zakresie nowoczesnych technologii. Na szczęście coraz więcej włodarzy otwiera się na nowoczesne, ekologiczne technologie oczyszczania ścieków.”
 

Prezentacja jakości filtratu podczas wizyty delegacji Prezydenta Serbii w oczyszczalni ścieków MBR w Kunowie

Ściek poddany filtracji membranowej (tzw. filtrat) oraz dezynfekcji lampą UV spełnia wszystkie wymogi bezpieczeństwa dla zdrowia ludzkiego. Woda odzyskana ze ścieków może być używana jako woda użytkowa do  podlewania, nawadniania, irygacji ziemi rolnej, mycia ulic i placów, zasilania myjni samochodowych czy jako woda technologiczna do pracy urządzeń i czyszczenia przemysłowego, co pozwoli na oszczędzanie cennych naturalnych zasobów wody pitnej. W chwili obecnej wystąpiliśmy o uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie filtratu (ścieki oczyszczone po membranach) do gleby. We współpracy z Politechniką Krakowską przystępujemy również do bardzo obszernych badań nad powtórnym wykorzystaniem ścieków, czyli odnową biologiczną wody.” – mówi Prezes Zarządu Schwander Polska.

Oczyszczalnie zrealizowane przez Schwander Polska zdobywają uznanie światowej branży wodno-ściekowej – instalacje obejrzeli m. in. przedstawiciele branży wodno-ściekowej i samorządowej z Serbii, Danii, Norwegii, Finlandii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny i Rosji. Po odblokowaniu granic państwa planowana jest również wizyta specjalistów z Indii oraz Egiptu.

Technologia Schwander Polska pozwalająca na odzysk wody ze ścieków oczyszczonych:
  • Oddzielenie większości bakterii chorobotwórczych, wirusów, farmaceutyków, antybiotyków, zawiesiny na membranach mikrofiltracyjnych (MF) – maksymalizacja efektów dzięki efektywnym procesom mikrobiologicznym będących owocem współpracy i badań Schwander Polska i Politechniki Krakowskiej. Tak oczyszczony filtrat spełnia bardzo wyśrubowane normy dla ścieku oczyszczonego.
  • Dodatkowa dezynfekcja lampą UV – eliminacja do 99% procent pozostałych bakterii i wirusów, dzięki czemu ściek oczyszczony spełnia wszelkie normy pozwalające na jego ponowne wykorzystanie i bezpieczny kontakt z człowiekiem.


 
PRZYKŁADY REALIZACJI SCHWANDER POLSKA UMOŻLIWIAJĄCYCH PONOWNE WYKORZYSTANIE FILTRATU 

 
Oczyszczalnia ścieków dla Hotelu Bania Thermal & Ski w Białce Tatrzańskiej

Oczyszczalnia ścieków dla luksusowego Hotelu Bania **** Thermal & Ski, zlokalizowanego u stóp największego ośrodka narciarskiego w Polsce. Zimą do dyspozycji Gości znajduje się stok narciarski, położony tuż obok hotelu. Baza  noclegowa hotelu obejmuje 262 pokoje.
 

Hotel Bania Thermal & Spa w Białce Tatrzańskiej
 
Hotel jest połączony z basenami Terma Bania - do hotelu należy aż 14 basenów zewnętrznych i wewnętrznych o łącznej powierzchni lustra wody równej 2400 m2. Kompleks Terma Bania tworzą baseny rekreacyjne wewnętrzne i zewnętrzne, napełnione wodą termalną o temperaturze 34 - 38°C. Woda wykorzystywana w Termie Bania pozyskiwana jest z głębokości 2500 metrów, a jej początkowa temperatura to 72°C. Do basenów trafia po oddaniu części energii cieplnej, zachowując przy tym cenne mikroelementy. Do dyspozycji gości jest aż 7 gabinetów zabiegowych w strefie SPA.

Ekologiczne rozwiązania

Pomysł budowy kompleksu termalnego zrodził się w 2006 roku i od samego początku zakładał wpasowanie nowo powstałego obiektu w naturalne ukształtowanie terenu. Inwestorom zależało na unikalnym połączeniu nowoczesnego designu z elementami góralskiego folkloru, przy zachowaniu ekologicznych rozwiązań. Materiały wykorzystywane podczas budowy miały być naturalne: kamień, drewno – w większości występujące na Podhalu. Ta myśl przyświecała również właścicielowi obiektu przy wyborze technologii oczyszczania ścieków – zdecydowano się na opcję najbardziej przyjazną środowisku – ultranowoczesną technologię mikrofiltracji membranowej (MBR), umożliwiającą ponowne wykorzystanie ścieków oczyszczonych. Doskonała jakość ścieku oczyszczonego umożliwia klientowi jego ponowne wykorzystanie po dodatkowej dezynfekcji  lampą UV, co ze względu na specyfikę prowadzonej działalności przełoży się na olbrzymie oszczędności. Filtrat będzie wykorzystywany do celów technologicznych kompleksu oraz do sztucznego naśnieżania stoków w zimie i nawadniania terenów zielonych w okresie letnim.
 
Estetyczna architektura, redukcja powierzchni zabudowy i brak uciążliwości dla gości hotelu
 
Oczyszczalnia zlokalizowana jest wewnątrz architektury hotelowej. Architektura obiektu harmonizuje z otaczającą zabudową kompleksu. Takie rozwiązanie było możliwe dzięki temu, że obiekt wyposażony jest w system dezodoryzacji, dzięki czemu oczyszczalnia nie stwarza żadnych uciążliwości dla gości zatrzymujących się w hotelu.
 

Hotel Bania Thermal & Spa w Białce Tatrzańskiej
 
Przy projektowaniu zostały wykorzystane nieużywane pomieszczenia, co pozwoliło na ograniczenie kosztów inwestycyjnych i redukcję powierzchni zajmowanej przez oczyszczalnię, co miało priorytetowe znaczenie dla Inwestora ze względu na niewielką wielkość dostępnej działki. Było to możliwe dzięki zastosowaniu technologii MBR, która przy zachowaniu tej samej przepustowości pozwala na redukcję powierzchni zbiorników i zabudowy 2-4 krotnie w porównaniu z oczyszczalniami klasycznymi. Dodatkową redukcję powierzchni osiągnięto dzięki zastosowaniu układu piętrowego.
 

Oczyszczalnia MBR wykonana przez Schwander Polska dla Hotelu Bania – wizualizacja elewacji
 
Oczyszczalnia dla Stacji Narciarskiej Kasina Ski & Bike Park z możliwością ponownego wykorzystania wody odzyskanej ze ścieków

Stacja Narciarska Kasina Ski w podkrakowskiej miejscowości Kasina Wielka to ośrodek narciarski położony w Beskidzie Wyspowym, na północno-zachodnim zboczu Śnieżnicy, wraz z bazą noclegową. Dodatkowo odwiedzający mogą skorzystać z oferty Bike Park Kasina oferującego 9 tras rowerowych, co czyni Bike Park w podkrakowskiej miejscowości największym tego typu obiektem w Polsce.

Oczyszczalnia została wykonana w bardzo trudnym terenie, ponieważ ze względu na położenie ośrodka nie było możliwości odprowadzenia ścieków do odbiornika. Rozwiązanie zaproponowane przez Schwander Polska zakłada zastosowanie technologii membranowej wraz z powtórnym wykorzystaniem ścieków oczyszczonych po dezynfekcji lampą UV - do naśnieżania stoku w okresie zimowym, a w okresie letnim do nawadniania terenów zielonych.

Wkomponowany w zbocze stoku narciarskiego obiekt harmonizuje z otaczającym krajobrazem i dzięki przemyślanym rozwiązaniom architektonicznym jest niemal niewidoczny dla turystów.

Oczyszczalnia Ścieków MBR wkomponowana w zbocze stoku narciarskiego – Pensjonat Kasina Ski
 
 
Zalety odzysku wody ze ścieków

1. Ograniczenie negatywnego aspektu środowiskowego i ograniczenie wykorzystania nawozów stałych
Pod kątem aspektu środowiskowego, ponowne wykorzystanie wody odzyskanej ze ścieków komunalnych jest lepszą alternatywą niż wykorzystywanie zasobów z ujęć wód podziemnych, czerpanie z rzek lub odsalanie.
Ponadto, ponowne wykorzystanie ścieków oczyszczonych przyczynia się również do recyklingu składników pokarmowych – woda z odzysku jest źródłem biogenów, które zastępują w rolnictwie nawozy stałe i pozwalają na zmniejszenie częstotliwości ich stosowania.

2. Ochrona zasobów wody pitnej
Wykorzystywanie wody z odzysku po oczyszczeniu ścieków może zmniejszyć zapotrzebowanie na wodę z naturalnych źródeł, którą obecnie marnuje się wykorzystując do celów takich jak nawadnianie upraw, nawadnianie pól golfowych, ogrodnictwo, utrzymanie czystości placów i ulic, zasilanie myjni samochodowych. W ten sposób cenne zasoby wody pitnej będą mogły zostać ochronione i przeznaczone do konsumpcji, natomiast sektorach gdzie będzie to możliwe, wodę pitną zastąpiłaby woda z wtórnego obiegu. Jest to szczególnie istotne dla obszarów dotkniętych niedoborami wody i suszą.

3. Wyeliminowanie konieczności transportu wody
Zamiast przyjmować na siebie odpowiedzialność wynikającą ze zrzutu ścieków, można je odzyskiwać i wykorzystywać, co obecnie uznawane jest za inteligentną praktykę biznesową, korzystną z punktu widzenia rentowności i wydajności przedsiębiorstw. Transport wody poza obiekt oczyszczalni jest bardzo drogi. Kiedy obiekty przemysłowe odzyskują wodę ze ścieków i wykorzystują ją do procesów przemysłowych, generują olbrzymie oszczędności w związku z transportem, zagospodarowaniem i kosztami energii. Jak wiadomo wiele przemysłów wykorzystuje olbrzymie ilości wody, a dzięki ponownemu wykorzystaniu ścieków po oczyszczeniu będzie możliwe zapewnienie jej dostępności na miejscu na dużą skalę.

4. Zrównoważona gospodarka zasobami
W uproszczeniu zrównoważona gospodarka polega na skupieniu się na bardziej wydajnym korzystaniu z zasobów naturalnych, chroniąc je w taki sposób, aby jednocześnie zapewnić dostęp do nich przyszłym pokoleniom. 
Co mają wspólnego oczyszczalnie MBR ze zrównoważoną gospodarką? Bardzo dużo. Przede wszystkim jest to zrównoważona, przyjazna środowisku naturalnemu technologia, chroniąca zasoby wodne i poprawiająca jakość wód w rzekach. Ponadto, umożliwia ona ponowne wykorzystanie wody odzyskanej ze ścieków, oszczędzając w ten sposób zasoby wody z naturalnych źródeł.

5. Bodziec ekonomiczny i społeczny
Zapotrzebowanie na efektywne technologie oczyszczania ścieków i odzysku wody ze ścieków oczyszczonych pobudzą środowisko naukowe do innowacyjności i prowadzenia badań naukowych. Będzie to również szansa na wykorzystanie potencjału ścieków i generowanie olbrzymich oszczędności. Rozwój i wdrożenie innowacyjnych technologii na szeroką skalę będzie stanowić również bodziec dla wielu sektorów gospodarki oraz spowoduje wzrost zatrudnienia personelu o różnych kwalifikacjach.

6. Uniknięcie kosztów związanych z niespełnieniem parametrów oczyszczenia ścieków
Działania korzystne dla środowiska naturalnego oraz zmniejszanie zanieczyszczenia jest jedną z najważniejszych zalet wykorzystywania technologii mikrofiltracji membranowej, która pozwala na odzysk i ponowne wykorzystanie wody ze ścieków po oczyszczeniu. Dodatkowo, zastosowanie strategii związanych z odnową biologiczną wody pozwala na uniknięcie dużych opłat związanych z niespełnieniem surowych norm odnośnie parametrów jakościowych ścieków oczyszczonych. Jak widać, odpowiedzialność za środowisko może iść w parze z bezpośrednim zyskiem. 
 
Krok w przyszłość - Oczyszczalnie jutra

Nierozsądne gospodarowanie zasobami doprowadziło do sytuacji, w której obecne pokolenie poważnie musi zrewidować dotychczasową politykę gospodarowania dostępnymi surowcami, aby zapewnić ich dostępność dla przyszłych pokoleń. Schwander Polska od początku swojej działalności stawia na innowacyjność, dzięki czemu technologie odzysku wody ze ścieków na przestrzeni lat udało się dopracować do perfekcji. Aby jednak dało się je zastosować w szerszej skali, potrzebne jest wprowadzenie ram prawnych regulujących parametry ścieków oczyszczonych.  Rozporządzenie UE może stanowić krok milowy w zakresie odzysku wody ze ścieków oczyszczonych.

Dalsze kierunki rozwoju, które obecnie są nieustannie podejmowane przez ośrodki badawcze i techniczne, będą uwzględniały dalsze udoskonalenia, m. in.: przeróbkę osadów ściekowych (odpadów) w produkt, odzysk surowców oraz produkcję energii z osadów, odzysk surowców ze ścieków oraz dalsze kroki w zakresie  zwiększania samowystarczalności energetycznej w aspekcie energii elektrycznej i cieplnej.

 Autor: Karolina Kmak, biuro@schwander.pl

Bibliografia:
  1. Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu z myślą o przyjęciu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie minimalnych wymogów dotyczących ponownego wykorzystania wody – Projekt uzasadnienia Rady nr 15301/1/19 z dnia 12 marca 2020 r.
  2. https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2020-04-17/grozi-nam-susza-imgw-jedna-z-najgorszych-sytuacji-w-historii-pomiarow-od-ponad-100-lat/
  3. https://naostro.info/delegacja-z-belgradu-zainteresowana-innowacyjna-technologia-stosowana-w-oczyszczalni-sciekow-w-kunowie/
  4. https://www.micronicsinc.com/filtration-news/advantages-of-recycling-wastewater/
  5. https://kasinaski.pl/
  6. https://hotelbania.pl/
 
 
 

Galeria

nasi partnerzy

PARTNER STRATEGICZNY